3 października 2023 r. Sąd Najwyższy wydał uchwałę w sprawie III CZP 22/23, z której wynika, że osobom prawnym przysługuje prawo do dochodzenia zadośćuczynienia za naruszenie ich dóbr osobistych. Osobami prawnymi są np. spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, fundacje, stowarzyszenia rejestrowe.
Analizowana sprawa dotyczyła naruszenia dobrego imienia przedsiębiorcy, poprzez opublikowanie w Internecie nieprawdziwej opinii dotyczącej świadczonych usług. Negatywna opinia o produktach lub świadczonych usługach, może prowadzić do poważnych konsekwencji w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Z tego powodu Sąd Najwyższy rozstrzygnął pojawiające się rozbieżności w orzecznictwie, przyznając możliwość dochodzenia zadośćuczynienia przedsiębiorcom na takich samych zasadach, jak osobom fizycznym.
W uzasadnieniu wyroku możemy przeczytać:
„Podnosi się, że np. naruszenie dobrego imienia osoby prawnej może rodzić konsekwencje w dziedzinie jej obrotu, atrakcyjności udziałów, analogiczne jak naruszenie czci. Napiętnowanie osoby prawnej powinno powodować, że może ona skorzystać z dostępnych środków ochrony prawnej, w tym z art. 448 k.c. Ochrona dóbr osobistych osób prawnych w tym zakresie różni się od ochrony dóbr osobistych osób fizycznych. W odniesieniu do osób prawnych należy bowiem podkreślić negatywne konsekwencje na poziomie majątkowym, zaś to ujęcie nie jest właściwe w odniesieniu do osób fizycznych. Podkreśla się, że dopuszczalności dochodzenia przez osobę prawną roszczenia o zadośćuczynienie na podstawie art. 448 k.c. nie wyłącza art. 43 k.c. Przemawia za tym kompensacyjna funkcja zadośćuczynienia z zastrzeżeniem jednak, że przez krzywdę osoby prawnej należy rozumieć uszczerbek niemajątkowy w postaci braku możliwości lub utrudnienia w prawidłowym i efektywnym prowadzeniu działalności w sposób i w zakresie, w jakim była prowadzona przed naruszeniem dobra osobistego, niezależnie od tego czy ma to wpływ na jej sytuację majątkową (np. utrata wiarygodności skutkująca utratą możliwości pozyskania finansowania).”
Sąd Najwyższy, przedstawił również oparte na stanowiskach orzecznictwa i doktryny rozumienie pojęcia dóbr osobistych w kontekście osób prawnych (przedsiębiorców):
„W piśmiennictwie trafnie przy tym zwrócono uwagę, że przyjmowanie, że osobom prawnym przysługują dobra osobiste jest pewnym uproszczeniem, gdyż bardziej poprawnym jest ujęcie, iż prawo cywilne przyznaje ochronę określonym „wartościom” o charakterze niemajątkowym mającym znaczenie nie dla pojedynczego człowieka, lecz dla określonej wyodrębnionej prawnie jednostki organizacyjnej. Umożliwiają one m.in. identyfikację danej jednostki oraz ich działanie zgodnie z zakresem działania. Wskazuje się, że dobra osobiste, chronione poprzez ujmowanie ich jako przedmiotu praw podmiotowych, nie mają swojej wartości mierzalnej w pieniądzu. Mimo to korzystanie przez uprawnionego z prawa na dobrach osobistych może odgrywać również istotną rolę w zakresie praw majątkowych osoby. Przy osobach prawnych, których zadaniem jest prowadzenie działalności gospodarczej (przedsiębiorcach), występuje szczególnie wyraźne powiązanie niektórych dóbr osobistych ze sferą majątkową takiej osoby. Uwzględniając te ogólne założenia dotyczące dóbr osobistych osób prawnych w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dobra osobiste osób prawnych to wartości niemajątkowe, dzięki którym osoba prawna może funkcjonować zgodnie ze swym zakresem działań.”
Otwiera to przed osobami prawnymi możliwość daleko idącej ochrony interesów prowadzonej działalności gospodarczej oraz może prowadzić do wyeliminowania z szkodliwej praktyki masowego tworzenia negatywnych opinii o konkurencyjnych firmach w Internecie.
Nasi prawnicy mają doświadczenie w prowadzeniu podobnych spraw – dlatego szczególnie cieszy nas takie rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego, świadczące o głębokim zrozumieniu znaczenia komunikatów internetowych dla interesów przedsiębiorców. W końcu dobra opinia klientów to najlepsza reklama!