Dnia 1 września 2017 r. weszła w życia nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U. 1997 Nr 115, poz. 741 z późn. zm.). Wprowadzone zmiany mają przede wszystkim na celu doprecyzowanie obowiązujących już regulacji, ale przyjęte zostały także nowe rozwiązania prawne.

Pierwszą istotną zmianą jest dopuszczenie możliwości umarzania w całości albo części należności cywilnoprawnych przysługujących Skarbowi Państwa z tytułu gospodarowania nieruchomości, a więc przede wszystkim opłat za użytkowanie wieczyste, czynszu dzierżawnego i czynszu najmu oraz opłat z tytułu trwałego zarządu. Dopuszczono też możliwość odroczenia terminu spłaty tych należności lub rozłożenia ich na raty. Organem uprawnionym do odciążenia zobowiązanego podmiotu jest wojewoda (a wyjątkowo minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa). Nie wprowadzono żadnych szczegółowych warunków zastosowania umorzenia należności, odroczenia terminu płatności czy rozłożenia nich a raty, a decyzja o ich zastosowaniu ma charakter uznaniowy.

 

Rozszerzono również katalog przypadków, w których możliwe jest zbycie nieruchomości należącej do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego bez konieczności przeprowadzenia przetargu. Zwolnione z obowiązku przeprowadzenia przetargu może zostać zbycie nieruchomości:

 

  • oddanych w dzierżawę albo użytkowanie, jeśli występuje o to podmiot dzierżawiący lub użytkujący nieruchomość co najmniej 10 lat i nieruchomość jest zabudowana na podstawie zezwolenia na budowę,
  • co do których wygasło użytkowanie wieczyste z powodu upływu okresu użytkowania wieczystego, jeśli występuje o to dotychczasowy użytkownik wieczysty lub jego spadkobierca.

 

Ponadto, wprowadzono również zmiany dotyczące pośredników w obrocie nieruchomościami i zarządców nieruchomości. Zdefiniowano podstawowe pojęcia pośrednika w obrocie nieruchomościami, pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, zarządcy nieruchomości oraz zarządzania nieruchomościami. Pośrednikiem jest przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą z zakresu pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, natomiast zarządca to przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą z zakresu zarządzania nieruchomościami. Rozwiało to pojawiające się w praktyce wątpliwości, kto powinien zawrzeć umowę pośrednictwa lub zarządzania nieruchomościami oraz kogo obciążają obowiązki wynikające z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podmiotem tym jest przedsiębiorca (działający jako osoba fizyczna, osoba prawna lub ułomna osoba prawna), nie zaś osoba fizyczna wykonująca na rzecz przedsiębiorcy czynności pośrednictwa czy zarządzania. Nowelizacja nałożyła na pośredników i zarządców nieruchomościami obowiązek załączania do umowy z klientem kopii dokumentu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku klient po wezwaniu do przedłożenia dokumentu ubezpieczenia w terminie 7 dni, może rozwiązać umowę z pośrednikiem lub zarządcą w trybie natychmiastowym. Ponadto, w przypadku gdy pośrednik lub zarządca nie dopełni obowiązku zawarcia właściwej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podlega karze pieniężnej w wysokości od dwukrotności do pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.