Upadłość konsumencka 2020 – nowe przepisy

Obecnie upadłość konsumencką mogą ogłosić wyłącznie osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Wraz z wejściem w życie nowych przepisów, sytuacja ta ulegnie zmianie. Osoby zadłużone, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą również będą mogły złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Sądowe postępowanie upadłościowe przeprowadzane jest w sytuacji, gdy dłużnik stał się niewypłacalny, a zatem utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, tj. nie ma środków na spłatę kredytów czy zaciągniętych pożyczek. Opóźnienie w wykonaniu tych zobowiązań musi przekraczać trzy miesiące.

Obecnie postępowanie wobec osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą należy prowadzić tak, aby rzetelny dłużnik uzyskał możliwość oddłużenia (art. 2 ust. 1a Ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe). Powyższy przepis z dniem 24 marca 2020 r. zostanie uchylony i po zmianach postępowanie ma być prowadzone tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego, niewykonanych w postępowaniu upadłościowym.

Na gruncie obowiązujących przepisów sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, np. jeżeli dłużnik doprowadził do swej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa (art. 491⁴ §1 Ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe). W dniu 24 marca 2020 r. ww. przepis zostanie uchylony, co spowoduje, iż przed ogłoszeniem upadłości sądy nie będą już badały przyczyn powstania zadłużenia dłużnika.

W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, iż dotychczas obowiązujące rozwiązania dotyczące ustalania winy dłużnika w doprowadzeniu do swojej niewypłacalności lub pogłębieniu jej stanu są przyczyną znacznych różnic orzeczniczych w sądach.

Nowelizacja ustawy spowoduje, iż upadłość będzie mogła być ogłoszona w stosunku do dłużników, którzy celowo doprowadzili do niewypłacalności, np. wskutek niedbalstwa. Zgodnie z nowymi przepisami, przyczyna niewypłacalności ma być badana dopiero po ogłoszeniu upadłości, czyli na kolejnym etapie postępowania, tj. ustalaniu planu spłaty.

Tym samym, po nowelizacji, samo ogłoszenie upadłości będzie znaczenie łatwiejsze – wystarczy, że osoba dopełni stosownych wymagań formalnych. Trudniejsze będzie natomiast osiągnięcie skutku w postaci oddłużenia.

Potrzebujesz profesjonalnego doradztwa? Zgłoś się do nas.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej – zmiany

Zgodnie z obowiązującymi przepisami,  na skutek ogłoszenia upadłości konsumenta, umarzane są jego długi, sąd wyznacza plan spłaty, który maksymalnie wynosi 36 miesięcy. Od marca 2020 r. Sąd będzie ustalać czy dłużnik zasługuje na umorzenie wszystkich długów. Nastąpi to jednak dopiero po przeprowadzeniu upadłości, na etapie ustalania planu spłaty wierzycieli, czyli po sprzedaży całego majątku przez syndyka. Syndyk będzie ustalał okoliczności powstania zadłużenia oraz przyczyny niewypłacalności. Wierzyciele upadłego będą mogli wypowiedzieć się na temat zachowania dłużnika, w tym jego winy w doprowadzeniu do niewypłacalności. Następnie sąd będzie określać, czy dłużnik doprowadził do stanu niewypłacalności umyślnie, wskutek rażącego niedbalstwa czy też w sposób niezawiniony.

W sytuacji gdy sąd uzna, że zadłużanie było celowe, wtedy umorzenie wierzytelność nie będzie możliwe.  Pomimo utraty całego majątku dłużnik będzie nadal zobowiązany do spłaty swoich zobowiązań, a wierzyciele będą mogli dochodzić swoich praw w postępowaniu sądowym.

W przypadku osób, które umyślnie doprowadziły do niewypłacalności bądź istotnie zwiększyły jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty zostanie ustalony na okres nie krótszy niż 36 miesięcy, maksymalnie do siedmiu lat. Jeżeli natomiast do zadłużenia doszło bez winy dłużnika (przykładowo choroba, śmierć bliskich, utrata pracy) lub odpowiedzialność dłużnika nie będzie rażąca, sąd będzie mógł wyznaczyć łagodniejszą formułę planu spłaty. Plan ten będzie trwał maksymalnie 36 miesięcy.

Ponadto, po nowelizacji, sąd będzie miał również możliwość, poza umorzeniem zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, podjąć decyzję o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego, jeżeli uzna, że niezdolność dłużnika do spłaty wierzycieli nie ma charakteru trwałego. W takiej sytuacji wierzyciel albo dłużnik, w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań, będzie mógł złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty wierzycieli, jeśli sytuacja majątkowa dłużnika w tym okresie ulegnie poprawie.

Jednocześnie, całkowite umorzenie długu przy ogłoszeniu upadłości konsumenckiej będzie możliwe tylko w sytuacji, gdy dłużnik nie będzie posiadał majątku, a także, że gdy będzie on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat swoich zobowiązań wobec wierzycieli. Mowa tutaj o sytuacjach, w których dłużnik nie będzie w stanie trwale wykonywać jakiejkolwiek pracy zarobkowej.

Należy zatem wskazać, że po wejściu w życie nowelizacji, najistotniejsze na początkowym etapie postępowania będzie dochowanie warunków formalnych wniosku o ogłoszenie upadłości (art. 491² ustawy prawo upadłościowe).

Wniosek o upadłość konsumencką 2020

We wniosku o ogłoszenie upadłości konieczne będzie zawarcie:

• numeru NIP, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku,
• informacji o osiągniętych przychodach i poniesionych kosztach na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku,
• informacji o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku,
• informacji o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach,
• informacji o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł;
• oświadczenia o prawdziwości danych zawartych we wniosku.

Powyższe dane wykorzystywane będą przez Sąd przy ustalaniu planu spłaty oraz ubezskutecznienia czynności prawnych dokonanych przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli. Syndyk nie będzie musiał tych informacji sam uzyskiwać, co spowoduje przyspieszenie postępowania.

Novum w przypadku upadłości konsumenckiej będzie także możliwość złożenia wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży składników majątku o znacznej wartości, tzw. „pre-pack”, czyli przygotowana likwidacja. Postępowanie w powyższym zakresie uregulowane będzie w art. 56a-56 h prawa upadłościowego. Przygotowana likwidacja polega na tym, iż dłużnik do wniosku o ogłoszenie upadłości załącza również zaoferowaną przez konkretnego nabywcę ofertę kupna jego majątku. Jest to istotne dla osoby zadłużonej, z tego powoduj, iż szybka likwidacja majątku znacznie skróci trwanie postępowania upadłościowego poprzez szybsze ustalanie planu spłat wierzycieli.